Święta Bożego Narodzenia czy Wielkiej Nocy to szczególny czas w naszej tradycji, chcemy go spędzić spokojnie w gronie najbliższych.
Takie pragnienie towarzyszy nie tylko nam dorosłym, ale nade wszystko dzieciom. Rozstanie rodziców to bardzo trudny moment dla najmłodszych, ich świat ulega gwałtownym przemianom. Można jednak oszczędzić dzieciom wielu nieprzyjemnych dodatkowych emocji poprzez wypracowanie porozumienia we wszystkich kwestiach dotyczących syna czy córki. Oboje rodzice powinni się kierować przy tym przede wszystkim dobrem wspólnego dziecka, a nie własnym interesem, czy wygodą.
Zasadą jest, iż kontakty dziecka z obojgiem rodziców powinny być utrzymywane po ich rozstaniu.
Uregulować kontakty można w formie ugody, a jeśli to się nie uda w przedmiocie ustalenia kontaktów orzeknie sąd rodzinny w drodze postanowienia lub Sąd Okręgowy orzekający rozwód lub separację.
Konieczność regulacji kontaktów
Rodzice powinni dążyć do nadania ram tym kontaktom, aby termin i sposób kontaktów był przewidywalny tak dla nich samych, jak i dla dziecka. Trzeba pamiętać, że kontakty mają służyć przede wszystkim dziecku, a nie są ustalane tylko dla, czy tym bardziej przeciw jednemu czy drugiemu rodzicowi. Konflikt pomiędzy rodzicami musi ostatecznie ustąpić dobru dziecka. Im wcześniej rodzice dojdą do tego wniosku, tym lepiej dla ich dziecka.
Kontakty bieżące a kontakty w Święta
Z reguły jest tak, że udaje się w pierwszej kolejności ustalić tzw. kontakty bieżące, czyli regularne spotkania z dzieckiem w ciągu tygodnia lub/i w weekendy. Trzeba pamiętać, ze jeżeli sądowa regulacja kontaktów czy to w drodze ugody, czy to w drodze postanowienia ( Wyroku rozwodowego ) nie obejmuje odmiennego uregulowania okresu Świąt, wakacji i ferii, to wykonaniu podlegają tylko uregulowane kontakty. Czyli jeśli np. ojciec ma prawo do kontaktu z dzieckiem w każdy wtorek od 16-19 i co drugi weekend od soboty godz. 10 do niedzieli godz. 19, to jeżeli Wigilia przypadnie we środę, to ojciec nie ma zagwarantowanego prawa do kontaktu z dzieckiem przez całe święta Bożego Narodzenia.
Z kolei jeśli Wigilia przypadnie w sobotę, kiedy ojciec ma prawo do kontaktu, matka musi wydać dziecko na kontakt i tym samym odpada jej możliwość spędzenia z dzieckiem Wigilii i pierwszego dnia Świąt.
Niestosowanie się do ustalonych sądownie kontaktów może doprowadzić do obciążenia niesubordynowanego rodzica karą pieniężną.
Całościowe uregulowanie kontaktów w sądzie
Aby zawczasu zapobiec ewentualnym nieporozumieniom po pierwsze trzeba od razu szczegółowo i wyczerpująco regulować kontakty sądownie. Dlatego ważne jest złożenie wniosku z odpowiednim wyprzedzeniem, a także to w jaki sposób sformułujemy własne żądania przez Sądem. Duża w tym rola reprezentującego stronę adwokata mającego praktykę w sprawach rodzinnych.
Dla usunięcia późniejszych wątpliwości interpretacyjnych warto zadbać, aby w orzeczeniu ( Wyroku rozwodowym czy separacyjnym lub postanowieniu przed Sądem rodzinnym ) czy ugodzie było stwierdzenie, iż kontakty bieżące odbywają się z wyłączeniem okresów odmiennie uregulowanych typu święta, wakacje, ferie.
Porozumienie rodziców w sprawie kontaktów w Święta, wakacje i ferie.
Po drugie rodzice mogą zgodnie ustalić sposób kontaktu z dzieckiem w Święta czy w innych dniach, np. urodziny dziecka, czy rodzica, wakacje, ferie nawet, jak nie ma takiej regulacji w ugodzie sądowej lub w postanowieniu Sądu. Podkreślam, że musi być to porozumienie, a nie narzucanie drugiemu rodzicowi siłą faktów odmiennego uregulowania kontaktu. Warto zadbać dla celów dowodowych, aby był jakiś ślad po takim porozumieniu, typu sms, mail.
Jak uczy doświadczenie skuteczne okazują się też tzw. listy adwokackie, w których jako adwokat reprezentujący drugiego rodzica zwracam się z prośbą do rodzica wiodącego o umożliwienie kontaktu z dzieckiem mojemu Klientowi w jakimś ważnym, a nie uregulowanym jeszcze okresie.
Często może okazać się to jedyne rozsądne rozwiązanie z przyczyn czysto logistycznych albowiem Sąd nie zdąży wydać na czas zarządzenia tymczasowego regulującego kontakty podczas procesu, nie mówiąc już o ostatecznym orzeczeniu w sprawie.
Trzeba pamiętać, że ocenie Sądu rodzinnego podlega całokształt postawy wychowawczej każdego z rodziców, a sąd bierze pod uwagę także rozsądne życzenia samego dziecka.
Istotne jest nie tylko to, że do kontaktu dojdzie, ale przede wszystkim jak takie spotkania przebiegają. Duża rola w tym obojga rodziców, którzy czasu spędzanego z dzieckiem nie powinni wykorzystywać do nastawiania dziecka przeciw matce lub ojcu.
Jak uregulować kontakt z dzieckiem w Święta?
Konkretne rozwiązanie zawsze musi być dostosowane do potrzeb i możliwości konkretnego dziecka i rodziców. Nie ma gotowej recepty.
Najbardziej typowo to podział czasu Wigilii i dni świąt np. ojciec zabiera dziecko o 18 w Wigilię i przywozi o ustalonej godzinie wieczorem w pierwszy dzień świąt. Można też naprzemiennie regulować święta, tzn. w roku parzystym Wigilia z ojcem, nieparzystym dziecko pozostaje z rodziną matki, analogicznie pozostałe dni świąt.
Czasem sprawdza się tez rozwiązanie, że całe jedne święta Bożego Narodzenia czy Wielkiej Nocy dziecko spędza w danym roku z jednym z rodziców, np. w sytuacji, kiedy jest duża odległość pomiędzy domami rodziców, bo mieszkają w innych rejonach kraju, trudno fundować dziecku święta w drodze na drugi koniec Polski i z powrotem.
Bywa także i tak, że to rodzic chcąc oszczędzić dziecku podróży przyjeżdża z większej odległości do miejsca, w którym mieszka dziecko i kontakty odbywają się na miejscu lub w domu jego rodziny zamieszkałej bliżej.
Warto dodać, że regulacja kontaktów może dotyczyć wielu ich sposobów, nie wyłączając kontaktu telefonicznego, mailowego i poprzez Skyp’a.
Kontakty dla dobra dziecka
Możliwość spędzenia części Świąt także z ojcem, czy dziadkami ojczystymi pozwala dziecku utrzymać więź z tą częścią rodziny, a nagłe odcięcie dziecka od takiej możliwości jest z reguły ( od reguły są oczywiście wyjątki ) sprzeczne z interesem małoletniego albowiem może zaburzyć jego poczucie bezpieczeństwa, a tym samym prawidłowy rozwój emocjonalny, w każdym razie wprowadza dodatkową, niepotrzebną i obciążającą dziecko w tak trudnym okresie zmianę.
Dla dziadków, którzy nie mają uregulowanych własnych kontaktów z wnukiem czy wnuczką jest to często także jedna z niewielu okazji, aby widywać dziecko.
O kontaktach dziadków z wnukami możesz przeczytać tutaj.
Więcej informacji o kontaktach z dzieckiem znajdziesz także tu.
Opracowanie: Adwokat – Małgorzata Tokarz