Podczas, gdy prawnicy spierają się czy wprowadzony w Polsce stan zagrożenia epidemicznego jest stanem wyjątkowym, siłą wyższą, jak fizycznie odebrać i nadać pismo procesowe, co zrobić z biegnącymi terminami procesowymi, i ustawowymi, strony zadają sobie pytanie co teraz będzie z moją sprawą w sądzie. Rozwody nigdy nie toczyły się szybko, teraz będą jeszcze dłużej. Jeśli nawet nie ulegamy panice, siłą rzeczy tworzymy w głowie różne scenariusze, zwłaszcza jak nie zdążyliśmy uregulować naszego stanu cywilnego, czyli mówiąc wprost uzyskać prawomocnego Wyroku rozwodowego przed epidemią koronawirusa.
Gdy nie złożyłeś pozwu rozwodowego przed koronawirusem
Akcja #zostańwdomu , a w zasadzie Covid-19 pokrzyżował plany osobiste i zawodowe nas wszystkich. Pracownicy i pracodawcy obawiają się najbliższej przyszłości. Wszyscy zastanawiamy się ile ofiar pochłonie wirus i jak się przed nim uchronić. Adwokaci specjalizujący się w sprawach rozwodowych zgodnie twierdzą, że po narodowej kwarantannie przybędzie spraw z zakresu prawa rodzinnego, ze szczególnym uwzględnieniem rozwodów. Za granicą i w Polsce ma być więcej dzieci albo rozwodów. Pewnie jest jeszcze trzecia opcja, że więzi rodzinne zostaną odbudowane i wzmocnione , a prawnicy od rozwodów nie będą potrzebni. Być może po epidemii sądy będą odnotowywać masowe cofnięcia pozwów o rozwód lub chociaż wnioski o zawieszenie postępowań rozwodowych?
Jak będzie zobaczymy, choć pewnie nie wszyscy. Jeśli jednak od dawna planowałeś rozwód, podjąłeś i przemyślałeś tę decyzję i jesteś przekonany, że nawet koronawirus nic tu nie zmieni, ale nie zdążyłeś odwiedzić adwokata by sporządził Twój pozew rozwodowy, to naturalnym jest, że w chwili obecnej obawiając się dalszego rozwoju wypadków chcesz to zrobić koniecznie jak najszybciej.
Czy jest możliwe złożenie pozwu o rozwód w czasie pandemii koronawirusa?
Jeszcze teraz teoretycznie masz jeszcze szansę to zrobić, choć funkcjonowanie sądów zostało drastycznie ograniczone, to jednak na moment pisania tego artykułu 18.03.2020 nie wyłączone. Trzeba na bieżąco śledzić komunikaty na stronach sądu, aby nie iść niepotrzebnie. Możesz też pozew jak każde pismo procesowe nadać listem poleconym na poczcie dopóki funkcjonują placówki pocztowe, tutaj jest jednak jeszcze bardziej nieprzewidywalnie, bo każda placówka pracuje w innych godzinach. Sprawa jest trudna ponieważ musi być to koniecznie list polecony, więc gdyby była informacja, że poczta wstrzymuje nadawanie listów poleconych, to zwykły nierejestrowany list nie będzie rodził skutków prawno procesowych.
Czy musisz akurat teraz składać pozew o rozwód?
Zadajesz sobie pytania, a może lepiej poczekać, aż to wszystko minie? Ze względów zagrożenia epidemicznego jest to z pewnością najlepsza opcja, jednak musisz sobie zdawać sprawę, że złożenie pozwu rozwodowego w pewnych wypadkach ma duże znaczenie dla sytuacji prawnej Twoich najbliższych.
Rzecz jasna samo złożenie pozwu nie zmieni Twojego stanu cywilnego, nadal funkcjonujesz jako mąż, żona, a sprawy rozwodowe co do zasady w chwili obecnej się nie odbywają ( na ten moment rozprawy poza nielicznymi wyjątkami są odwołane do 31 marca 2020 ). to jednak ponieważ mamy do czynienia z pandemią, musimy bez względu na wiek, jak nigdy dotąd brać pod uwagę zabezpieczenie swoich bliskich na wypadek własnej śmierci, zwłaszcza, gdy formalnie jesteśmy związani z osobą, z którą nie łączą nas już więzy uczuciowe, a nawet finansowe.
Musisz wiedzieć, że samo wszczęcie sprawy rozwodowej ( czy o separację ) nie zmienia porządku dziedziczenia ustawowego. Tak więc nawet, gdy pokonasz przeszkody w złożeniu pozwu rozwodowego, to aktualny mąż lub żona będzie po Tobie dziedziczyć z ustawy, i vice versa, nawet jak nie żyjecie ze sobą już kilkanaście lat.
Wyłączenie małżonka od dziedziczenia ustawowego
Jeśli jednak za życia zdążysz złożyć pozew o rozwód ( lub separację ) z winy współmałżonka czy też w trakcie trwającego już postępowania rozwodowego pismo zawierające żądanie orzeczenia rozwodu ( lub separacji ) z wyłącznej winy współmałżonka, to Twoi pozostali spadkobiercy ustawowi powołani do dziedziczenia w zbiegu z małżonkiem, najczęściej dzieci mogą po Twojej śmierci wystąpić z żądaniem wyłączenia Twego małżonka od dziedziczenia ustawowego czyli sprawić aby niechciany małżonek nie dziedziczył po Tobie.
Jest to osobny proces taki „ zastępczy rozwód”, w którym bada się, czy Twoje złożone za życia żądanie orzeczenia rozwodu z winy współmałżonka było uzasadnione. Wystąpienie z takim żądaniem jest również obwarowane terminem. Termin do wytoczenia powództwa wynosi sześć miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o otwarciu spadku, nie więcej jednak niż jeden rok od otwarcia spadku.
Uzyskanie wyłączenia małżonka od dziedziczenia ustawowego stanowi także ochronę dla Twoich dzieci ( innych spadkobierców ustawowych ) przed obowiązkiem wypłaty małżonkowi zachowku po Twojej śmierci, gdybyś sporządził testament z pominięciem małżonka.
Ponieważ nie wiemy, ile potrwa stan zagrożenia epidemicznego, warto rozważyć wszystkie opcje. Adwokaci nie chodzą do sądu, ale pracują zdalnie.
Jeśli chcesz wiedzieć więcej o tym jak rozwód wpływa na dziedziczenie spadku to zachęcam także do lektury innego posta https://malgorzatatokarz.pl/rozwod-a-dziedziczenie-spadku/ .
Stan na dzień 18.03.2020 godz. 18 może w każdej chwili ulec zmianie
Opracowanie:
Małgorzata Tokarz – rozwody